Gözəllik sənayesi hər il ən azı 120 milyard ədəd qablaşdırma istehsal edir və kosmetik qablaşdırmanın 95%-i tullantıya çevrilir.
Missiya.Az gözəllik sənayesinin ətraf mühitə təsirlərini araşdırıb.
Müvafiq sənaye istiqaməti təbiətə bir neçə yolla təsir edir. Mövcud təcrübələr təbii ehtiyatları tükəndirir. Həmçinin, okeanlara, təbiətə zərər verib və zərərli mikroplastiklər yarada bilər. Amma gözəllik dünyasının üzləşdiyi ən böyük problem qablaşdırma tullantılarıdır.
Gözəllik brendləri adətən qablaşdırma üçün plastikdən istifadə edirlər, çünki o, asanlıqla hazırlanır və digər variantlardan daha əlverişlidir. Bununla belə, plastik qablaşdırma tullantılarının ətraf mühitə təsiri böyükdür. Britaniya Gözəllik Şurası plastik tullantıların yalnız 14%-nin təkrar emala göndərildiyini və yalnız 9%-nin təkrar emala çevrildiyini qeyd edib.
Vəhşi təbiət kosmetik məhsulların istehsalı və atılmasından təsirlənir. Çoxlu plastik qablaşdırma tullantıları nəticədə çaylarımıza və okeanlarımıza axır və dəniz növləri üçün ciddi təhlükə yaradır. Ətraf Mühitin Tədqiqatları Agentliyinin məlumatına görə, ən azı 633 dəniz növü sudakı mikroplastiklərdən təsirlənir.
Mütəxəssislər müəyyən ediblər ki, gözəllik məhsullarının təxminən 70%-nin bəzi elementləri palma yağıdır. Dəriyə uyğun emulqator kimi görünən bu təbii tərkib hissəsi tez-tez Cənub-Şərqi Asiya ətrafında palma yağı plantasiyalarından əldə edilir. Xurma yağının becərilməsi planetimizdə meşələrin qırılmasına kömək edir. Bəzi ekspertlər hesab edirlər ki, palma yağı fermalarına yol açmaq üçün hər saatda 300 futbol meydançası böyüklüyündə ərazi təmizlənir. Bu da Sumatra pələngi kimi nəsli kəsilməkdə olan vəhşi təbiətin yaşayış yerlərini təhlükə altına qoyur.
Gözəllik sənayesinin istehlak etdiyi ən böyük resurslardan biri sudur. 2020-ci ildə gözəllik sənayesində təxminən 10,4 milyon ton su istifadə edilib. Həmçinin iqlim dəyişiklikləri də müvafiq zərərlərə daxildir.
Son dövrlərdə ən çox diqqət çəkən məsələlərdən biri bir çox gözəllik markasının hələ də məhsullarını heyvanlar üzərində sınaqdan keçirməsidir. Araşdırmalar göstərir ki, istehsalın 88%-i hələdə bu yöndə sınaqları həyata keçirir. Yəni qıcıqlanma və ya zərərli təsirləri yoxlamaq üçün kosmetik məhsulları heyvanların dərisində sınaqdan keçirirlər.
Humane Society-nin məlumatına görə, kosmetik sənaye nəticəsində təxminən 500.000 heyvan əziyyət çəkir və ölür.
Müvafiq dövrdə şirkətlər bu zərərlərin aradan qaldırılması üçün bir sıra tədbirlər görürlər. Çoxlu davamlı təkmilləşdirmələr olsa da, ekoloji zərər istiqamətində problemlərin öhdəsindən gəlmək bir qədər vaxt aparacaq. Bu gün bütün markalar plastik qablaşdırmadan istifadə etməyi dayandırsalar belə, planetimiz hələ də növbəti bir neçə il ərzində kosmetik istifadəçilər tərəfindən atılacaq milyonlarla plastiklə məşğul olmalıdır.
Brendlər və istehlakçılar real dəyişikliyə nail olmaq üçün birlikdə çalışmalıdırlar.
İlahə Qənbərli
Missiya.Az
